Nu de salderingsregeling in Nederland wordt afgeschaft in 2027 en vrijwel alle energieleveranciers werken met een terugleverboete, verandert de manier waarop je moet omgaan met de opgewekte stroom van je zonnepanelen. Waar het jarenlang vooral draaide om maximale opwek en teruglevering aan het net, wordt het steeds belangrijker om zonnestroom direct zelf te gebruiken. Zeker voor huishoudens die geen thuisbatterij willen of kunnen aanschaffen, ligt de grootste winst in het slim afstemmen van je stroomverbruik op de momenten waarop de zon schijnt.
In dit artikel lees je hoe je meer haalt uit je zonnepanelen door bewuster om te gaan met je eigen opgewekte stroom. We gaan in op inzicht in verbruik, het verschuiven van grootverbruikers en praktische manieren om teruglevering te beperken, zodat elke opgewekte kilowattuur zoveel mogelijk bijdraagt aan lagere energiekosten en een efficiënt energiesysteem.
Inzicht krijgen in je stroomverbruik en teruglevering
De eerste stap naar het slim benutten van zonnestroom is inzicht krijgen in wat je huis daadwerkelijk verbruikt en wanneer er stroom wordt teruggeleverd aan het net. Veel huishoudens zien alleen de totale opbrengst van hun zonnepanelen via de omvormer app, maar missen het totale energieverbruik dat nodig is om slimme keuzes te maken. Door je stroomverbruik en teruglevering in realtime te volgen, wordt duidelijk op welke tijdstippen je meer zonnestroom produceert dan je verbruikt. Dat inzicht laat zien waar kansen liggen om het energieverbruik van bepaalde apparaten te verschuiven naar zonnige uren, zodat je teruglevering zoveel mogelijk beperkt. Hoe beter je weet wanneer stroom wordt opgewekt en gebruikt, hoe gerichter je je eigen verbruik kunt verhogen.
Handige hulpmiddelen voor het monitoren van je energieverbruik:
Meer zonnestroom zelf gebruiken: zo beperk je teruglevering
Nu je inzicht hebt in je energieverbruik en teruglevering, is het tijd voor de vervolgstap: het verhogen van je eigen verbruik van zonnestroom. Door minder stroom terug te leveren aan het net en meer direct in huis te gebruiken, haal je meer waarde uit elke opgewekte kilowattuur. Zeker nu je te maken hebt met een terugleverboete en als in 2027 de salderingsregeling verdwijnt, wordt dit belangrijker. We bespreken de manieren om je teruglevering terug te dringen door zoveel mogelijk zonnestroom zelf te gebruiken.
1. Stroomverbruik verschuiven naar zonnige uren
De simpelste manier om minder terug te leveren, is je stroomverbruik laten plaatsvinden op de momenten dat je zonnepanelen het meest opwekken. Denk aan de wasmachine, vaatwasser en droger, maar ook aan koken op inductie of het opladen van je e-bike. Door deze apparaten vooral tussen grofweg laat in de ochtend en halverwege de middag te gebruiken, gaat een groter deel van je opgewekte stroom direct je apparaten in. Met een P1-meter of omvormer-app zie je vaak snel wanneer jouw “zonnepiek” valt, zodat je daar je ritme op kunt aanpassen zonder ingewikkelde techniek.
2. Grootverbruikers slim inzetten
Wie echt verschil wil maken in eigen verbruik, kijkt naar de apparaten die veel vermogen vragen. Een elektrische boiler, warmtepomp, airco of EV-lader kan in korte tijd meer zonnestroom opnemen dan een paar kleine huishoudelijke apparaten bij elkaar. De truc is niet “meer verbruiken om te verbruiken”, maar verbruik verplaatsen: laat bijvoorbeeld een boiler overdag opwarmen in plaats van ’s avonds, of plan het laden van de auto rond de uren met hoge opwek. Zo daalt de teruglevering, terwijl je comfort hetzelfde blijft en je minder stroom hoeft in te kopen.
3. Automatisch sturen met timers, slimme stekkers en schema’s
Handmatig schuiven met apparaten werkt, maar is niet voor iedereen praktisch. Met timers, uitgestelde start en slimme stekkers kun je al veel automatiseren. Nog slimmer wordt het als je werkt met schema’s die je baseert op je opwekpatroon: bijvoorbeeld elke zonnige dag rond het middaguur bepaalde taken starten.
Heb je een smart home platform, zoals Homey of Home Assistant, dan kun je nog verder gaan met automatiseringen op basis van actuele opwek of teruglevering. Via een P1-meter kan het smart-homeplatform continu zien wanneer je zonnepanelen stroom terugleveren aan het net. Op basis van die realtime data kun je automatiseringen instellen die huishoudelijke apparaten automatisch laten starten zodra de teruglevering een bepaald niveau bereikt. Denk aan een wasmachine, wasdroger of vaatwasser die pas inschakelt wanneer er voldoende zonnestroom beschikbaar is. Hierdoor gebruik je meer eigen opgewekte energie en wordt onnodige teruglevering voorkomen. Deze vorm van slimme aansturing is inmiddels mogelijk met veel slimme wasmachines, drogers en vaatwassers die ondersteuning bieden voor externe startmomenten of integratie met smart-home systemen.
4. Blijf monitoren en optimaliseer per seizoen
Wat in juni perfect werkt, kan in november ineens minder logisch zijn. Zonnestroom is seizoensgebonden, en ook je huishouden verandert: vakantieperiodes, thuiswerkdagen en het gebruik van verwarming of koeling schuiven je verbruik. Door af en toe terug te kijken naar je data (verbruik, opwek en teruglevering per dagdeel) ontdek je nieuwe kansen om je eigen verbruik te verhogen. Dit hoeft niet ingewikkeld te zijn: een korte check van je grafieken en een paar kleine aanpassingen in je schema’s leveren vaak al resultaat op. Zo blijf je optimaal profiteren van je zonnepanelen.
Teruglevering voorkomen met een thuisbatterij
Een thuisbatterij is de meest directe manier om teruglevering van zonnestroom te beperken. In plaats van overtollige stroom naar het net te sturen, sla je deze tijdelijk op voor later gebruik, bijvoorbeeld in de avonduren. Zeker nu terugleververgoedingen onder druk staan, wordt dit voor steeds meer huishoudens interessant. Er zijn verschillende type thuisbatterijen op de markt, elk met hun eigen kenmerken:
- Vaste thuisbatterij
Dit is een permanent geïnstalleerde thuisbatterij dat meestal gekoppeld is aan je meterkast en vaak samenwerkt met een energiemanagementsysteem. De batterij wordt automatisch geladen bij zonne-overschot en ontladen wanneer je verbruik hoger is dan de opwek. Deze oplossing biedt veel controle en capaciteit, maar vraagt om een professionele installatie en een hogere investering. - Stekker thuisbatterij
Een stekker-thuisbatterij sluit je eenvoudig aan op een stopcontact. Deze batterijen zijn vooral bedoeld om een deel van je teruglevering op te vangen en zijn snel inzetbaar zonder ingrijpende aanpassingen. Je kan de stekker thuisbatterij zelf installeren en veel modellen kan je ook gebruiken voor noodstroom bij stroomuitval. - Hybride omvormer met gekoppelde accu’s
Bij deze oplossing wordt je bestaande zonne-omvormer (indien hiervoor geschikt) gecombineerd met één of meerdere accu’s. De omvormer bepaalt automatisch of zonnestroom direct wordt gebruikt, opgeslagen of – als laatste optie – teruggeleverd.
