De Belgen hebben, vergeleken met hun buurlanden, langer moeten wachten op de introductie van plug-in thuisbatterijen. De verwachtingen waren dan ook hoog toen zulke batterijen eindelijk werden toegelaten. Helaas zorgde de lancering vooral voor verwarring: slechts een klein deel van de stekkerbatterijen werd goedgekeurd en er kwam aan het licht dat sturing via de P1-poort van de digitale meter verboden is. Daarmee verdwijnt het plug-and-play-idee. In dit blogbericht leg ik uit waarom de P1-poort in België (voorlopig) niet mag worden gebruikt en welke rol Synergrid daarbij speelt.
Welke rol speelt Synergrid in de regelgeving omtrent thuisbatterijen?
Synergrid is de overkoepelende federatie van alle Belgische transmissie- en distributienetbeheerders (Elia, Fluvius, Ores, Sibelga, Resa …). Ze schrijft zelf geen wetten, maar de overheid verwijst in het Algemeen Reglement op de Elektrische Installaties (AREI) expliciet naar Synergrid-normen als “regels van goed vakmanschap”.
➡️ Gevolg: een thuisbatterij die niet aan deze Synergrid-regels voldoet, wordt niet gekeurd en mag niet in dienst worden genomen.
Wat zegt Synergrid over het gebruik van stekker thuisbatterijen?
Voor kleine zonne-omvormers en thuisbatterijen tot 10 kW bestaat het document C10/11. In de nieuwste versie staat een extra hoofdstuk speciaal voor plug-in batterijen, het gaat dan om thuisbatterijen die maximaal 800 Watt leveren en kunnen worden aangesloten op het stopcontact.
Waarom mag de P1 poort niet gebruikt worden voor aansturing middels een P1 meter?
Synergrid eist een aparte, gecertificeerde stroomklem (een “EnFluRi-sensor”) die seconde-per-seconde meet hoeveel stroom je huis in en uit gaat.
De P1 poort op de digitale meter is daarvoor niet goed genoeg:
- Traagheid – Een P1 meter stuurt de gegevens te traag door (het verschilt per digitale meter hoe snel het wordt doorgegeven, maar de snelste frequentie is op dit moment per 1 seconde bij een DSMR 5 meter)
- Betrouwbaarheid – De P1 meter kan uitvallen bij een fout,
- Eigendom – De P1 poort is officieel eigendom van de netbeheerder.
Daarom mag een plug-in batterij niet via de P1-poort worden aangestuurd.
Kan Synergrid deze eis nog aanpassen?
De regelgeving ontstaat in twee stappen in België:
De overheid schrijft de wet
Het AREI en de regionale “Technische Reglementen Distributie” vormen het wettelijke kader. Die teksten verwijzen naar “regels van goed vakmanschap” en laten ruimte om erkende normen (zoals Synergrid-documenten) bindend te verklaren.
Synergrid vult de techniek in
Als federatie van netbeheerders stelt Synergrid zulke normen (bijv. C10/11) op en houdt ze actueel. Zodra een nieuwe versie klaar is, wordt die voorgelegd aan de gewestelijke regulatoren (VREG, CWaPE, Brugel) en het FOD Economie. Na goedkeuring verwijzen het AREI of het regionale reglement er expliciet naar. Vanaf dat moment is de Synergrid-tekst juridisch bindend – niet omdat Synergrid zelf wetten maakt, maar omdat de overheid de tekst heeft aangewezen als “de” technische referentie.
Wat betekent dat in de praktijk?
Synergrid kan voorstellen doen over bijvoorbeeld het verbod op sturing via de P1-poort. Die voorstellen gaan eerst in openbare consultatie en worden daarna ter goedkeuring voorgelegd aan de regulatoren. Keurt de overheid/regulator de nieuwe versie goed, dan wijzigt het wettelijke kader automatisch: keuringsorganismes, installateurs en fabrikanten moeten zich er vanaf dat moment aan houden.
Synergrid verzint dus de technische details, maar kan ze niet eigenhandig opleggen. Pas wanneer de overheid of de gewestelijke regulator die Synergrid-voorschriften formeel overneemt in een besluit of reglement, worden ze verplicht voor iedereen. Synergrid is dus de technische auteur; de overheid blijft de wetgever en eindbeslisser.
Synergrid heeft aangegeven te onderzoeken of het gebruik van de P1 meter bij kleine eenheden zoals een 800 Watt stekker thuisbatterij toch aanvaardbaar kan zijn, maar geeft ook aan dat aanpassing de nodige tijd zal vragen.
Is een plug-in thuisbatterij in België dan nog wel plug&play?
Op dit moment eigenlijk niet. Je kunt de stekker thuisbatterij wél zelf in het stopcontact steken, maar voor de verplichte kWh-meter met EnFluRi-sensor heb je praktisch altijd een installateur nodig. Dat betekent extra kosten en geen 5-minuten-installatie meer.
Lees ook: